(‘సమీక్ష’ ప్రత్యేక కథనం)
‘నక్సల్స్ తలలకు వెల’.. అజ్ఞాతంలో గల నక్సలైట్ల ఆచూకీని తెలిపినవారికి బహుమతిగా ప్రభుత్వాలు ప్రకటించే నగదు రివార్డుకు సంబధించి మీడియాలో వచ్చే వార్తా కథనాల్లో తరచూ కనిపించే హెడ్డింగ్ ఇది. లీడర్, అతని స్థాయి, వాళ్ల ప్రమేయం గల ఘటనల నేర తీవ్రతను బట్టి నగదు రివార్డు మొత్తంలో వ్యత్యాసం ఉంటుంది. ఈ రివార్డు మొత్తం ఏయేటికాయేడు మారిపోవచ్చు కూడా. ఓ నక్సల్ నాయకుడిపై ఒక్కో రాష్ట్రంలో ఒక్కొ మొత్తంలో నగదు రివార్డు ఉండవచ్చు.
ఉదాహరణకు ఆజాద్, అప్పాసి నారాయణ వంటి ప్రముఖ మావోయిస్ట్ లీడర్లు సహా మొత్తం 37 మంది నక్సలైట్లు తెలంగాణా డీజీపి శివధర్ రెడ్డి ముందు నిన్న లొంగిపోయిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ మొత్తం నక్సల్స్ పై మొత్తం రూ. 1.41 కోట్ల నగదు రివార్డును లొంగిపోయిన నక్సలైట్లకే పునరావాసం కింద అందించారు. ఇందులో ముగ్గురు రాష్ట్ర కమిటీ సభ్యులైన ఆజాద్ అలియాస్ కొయ్యడ సాంబయ్య, అప్పాసి నారాయణ అలియాస్ రమేష్, ముచ్చకి సోమడా అలియాస్ ఎర్ర అనే ముఖ్య నాయకుల తలలపై గల నగదు రివార్డు మొత్తం రూ. 20.0 లక్షల చొప్పున లొంగుబాటలో పయనించినందుకు వారికే అందించారు. అదేవిధంగా మిగతా 34 మంది నక్సల్స్ లో డీవీసీఎం స్థాయి గల వారికి రూ. 5.00 లక్షలు, ఏరియా కమిటీ షభ్యులకు రూ. 4.00 లక్షలు, పార్టీ షభ్యులకు రూ. 1.00 లక్ష చొప్పున నగదు రివార్డును అందించారు.
రాష్ట్ర కార్యదర్శి, కేంద్ర కమిటీ సభ్యులు, కేంద్ర కమిటీ కార్యదర్శి, పొలిట్ బ్యూరో సభ్యుల వంటి ముఖ్యనేతల తలలకు ఇంకా భారీ ఎత్తున నగదు రివార్డు ఉంటుంది. ఈనెల 18వ తేదీన ఏపీలోని మారేడుమిల్లి అడవుల్లో జరిగిన ఎన్కౌంటర్ లో మరణించిన హిడ్మా వంటి లీడర్ పై వేర్వేరు రాష్ట్రాలు ప్రకటించిన నగదు రివార్డు రూ. 6.00 కోట్ల వరకు ఉన్నట్లు వార్తలు వచ్చాయి. ఆయుధాలను వీడి జనజీవన స్రవంతిలో కలుస్తూ లొంగిపోయే నక్సల్స్ తలలపై గల నగదు రివార్డు మొత్తాన్ని వారికే అందించడం ప్రభుత్వ పాలసీలో భాగం. రాష్ట్రాలవారీగా నక్సల్స్ పై నమోదైన కేసులు, హింసాత్మక ఘటనలు తదితర అంశాలు కూడా ప్రభుత్వాలు ప్రకటించే నగదు రివార్డు మొత్తాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి.
అయితే ఆయుధాలను విడనాడి లొంగుబాటలో పయనించే నక్సల్స్ కే కాదు, జనజీవన స్రవంతిలో కలుస్తున్న సందర్భంగా తమ వెంట తీసుకువస్తున్న తుపాకులకూ ప్రభుత్వం నగదు రివార్డును ఇస్తుండడం విశేషం. మల్లోజుల వేణుగోపాల్, ఆశన్న వంటి మోస్ట్ వాంటెడ్ నక్సల్ లీడర్లు ఇటీవల భారీ సంఖ్యలో మహారాష్ట్ర, ఛత్తీస్ గఢ్ పోలీసులకు లొంగిపోయిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ సందర్భంగా వందలాది తుపాకులను ఆయా రాష్ట్రాల ప్రభుత్వాలకు మావోయిస్టులు అప్పగించారు.
ఈ నేపథ్యంలోనే నిన్న తెలంగాణా డీజీపీ ఎదుట లొంగిపోయిన 37 మందిలో ఎనిమిది మంది నక్సల్స్ తమ తుపాకులను అప్పగించడం గమనార్హం. ఇందులో ఒక ఏకే-47, రెండు ఎస్ఎల్ఆర్, నాలుగు 303, ఒక జీ3 తుపాకులు ఉన్నాయి. ఈ సందర్భంగా ఆయా తుపాకులకు సైతం నగదు రివార్డు లభించడం విశేషం. కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ గైడ్ లైన్స్ కు అనుగుణంగా తుపాకులతో లొంగిపోయినట్లయితే, తమ వెంట తీసుకువచ్చిన తుపాకీ విలువను బట్టి ‘నగదు’ రివార్డు అందిస్తున్నారు. ఈమేరకు ఏకే-47 ప్రస్తుత ధర రూ. 5.00 లక్షలు ఉన్నట్లు సమాచారం కాగా, ప్రభుత్వం రూ. 4.00 లక్షల మొత్తాన్ని ఈ ఆయుధాన్ని తీసుకువచ్చిన మావోయిస్టుకు అదనపు రివార్డుగా చెల్లించనుంది. అదేవిధంగా ఎస్ఎల్ఆర్ కు రూ. 2.00 లక్షల చొప్పున, 303 తుపాకులకు రూ. లక్ష చొప్పున నగదు రివార్డుగా ప్రకటించారు.
నక్సల్స్ అప్పగించే తుపాకులను ఏం చేస్తారు?
ప్రభుత్వానికి లొంగిపోయిన సందర్భంగా నక్సలైట్లు అప్పగించే తుపాకులకూ ప్రాధాన్యత ఉంది. ప్రతి తుపాకీకి ‘గుర్తింపు’ సంఖ్య ఉంటుంది. ఆయా నెంబర్లను వివరిస్తూ దేశవ్యాప్తంగా ఉన్నటువంటి పోలీస్ స్టేషన్లకు సమాచారం అందిస్తారు. తద్వారా ఆ తుపాకీ ప్రభుత్వానిదా? కాదా? అనే సమాచారాన్ని నిర్ధారించుకుంటారు. నక్సల్స్ వద్ద ప్రభుత్వ తుపాకులు ఎందుకుంటాయి? అనే ప్రశ్నకు వస్తే.. ఏదేని మందుపాతర ఘటనలోగాని, ఎన్కౌంటర్ జరిగిన సందర్భాల్లోగానీ పోలీసుల తుపాకులు సైతం నక్సల్స్ వశమయ్యే అవకాశాలుంటాయి.
ఇటీవల ఎన్కౌంటర్ లో చనిపోయిన హిడ్మా నాయకత్వంలో చోటు చేసుకున్నట్లు రికార్డుల్లో గల పలు హింసాత్మక సంఘటనల్లో చనిపోయిన పోలీసులనుంచి మావోయిస్టులు తుపాకులు తీసుకువెళ్లిన సందర్భాలు అనేకం. ఇలా పోలీసుల నుంచి స్వాధీనపర్చుకున్న తుపాకులను మావోయిస్ట్ పార్టీ ‘ప్రదర్శన’గా చూపుతూ ఫొటోలు, వీడియోలు విడుదల చేసిన నేపథ్యం కూడా ఉంది. అందుకే లొంగుబాటు సందర్భంగా నక్సల్స్ అప్పగించే తుపాకుల నెంబర్లనేకాదు, ఎన్కౌంటర్లలో మరణించినవారి నుంచి ఘటనా స్థలంలో స్వాధీనం చేసుకున్నతుపాకు గుర్తింపు సంఖ్యను కూడా దేశంలోని అన్ని పోలీస్ స్టేషన్లకు పంపిస్తారు. తద్వారా ఆ తుపాకీ ప్రభుత్వానిదా? లేక నక్సలైట్లదా? అనే అంశాన్ని రూఢీ చేసుకుంటారు.
మొత్తంగా ‘లొంగుబాట’ ద్వారానే కాదు, ఎన్కౌంటర్ల సందర్భాల్లో తాము స్వాధీనం చేసుకున్న తుపాకులను పోలీసులు చాలా కాలంపాటు భద్రపరుస్తారు? ఎప్పటి వరకూ అంటే వివిధ ఘటనల కేసులు క్లోజ్ అయ్యేవరకు వాటిని ప్రత్యేకంగా భద్రపరుస్తారు. ఆ తర్వాత రాష్ట్ర పోలీస్ హెడ్ క్వార్టర్ లోని ఆయుధ డిపోకు తరలిస్తారు. నక్సలైట్ల నుంచి ఇలా వచ్చే తుపాకులను పోలీసులు ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ వినియోగించరు. అయితే పోలీసులకే చెందిన తుపాకులను మాత్రం సంబంధిత స్టేషన్లకు అప్పగించి, కండిషన్ లో ఉంటే వాటిని మాత్రం వినియోగిస్తారని సమాచారం. నక్సలైట్ల జనజీవన స్రవంతి దృశ్యంలో ‘సరెండర్’ అవుతున్న తుపాకుల నగదు రివార్డు హిస్టరీ ఎప్పటి నుంచి మొదలైందనే ఆసక్తికర అంశాన్ని మరో కథనంలో చెప్పకుందాం.
